ΕΙΝΑΙ Η ΣΑΗΕΝΤΟΛΟΓΙΑ
ΘΡΗΣΚΕΙΑ;

Ως κοινωνιολόγος με εξειδίκευση στη μελέτη των θρησκειών, μου ζητήθηκε να πραγματευτώ το θέμα: «Είναι η Σαηεντολογία θρησκεία;». Απαντώντας σ’ αυτή την ερώτηση, δεν εκφέρω γνώμη σχετικά με το αν η Σαηεντολογία περιέχει αλήθειες ή αναλήθειες. Εξετάζω μάλλον αν η Σαηεντολογία πληροί τα κριτήρια που συνήθως χρησιμοποιούνται για να ορίσουν μια θρησκεία. Αυτά τα κριτήρια δεν είναι εντελώς ξεκάθαρα: διάφοροι συγγραφείς έδωσαν διαφορετικούς ορισμούς. Κυμαίνονται από τον ορισμό του W.G. Runciman,1 χρησιμοποιεί τον όρο ως συνώνυμο με την «ιδεολογία» μέχρι τον ορισμό του Werner Cohn,2 που υποστηρίζει ότι η αγγλική λέξη «religion» [θρησκεία] είναι τόσο περίπλοκη και τόσο προσανατολισμένη σε συγκεκριμένο πολιτισμό, που δεν είναι σωστό να τη χρησιμοποιεί κανείς για καμιά πλευρά των μη δυτικών ή μη χριστιανικών πολιτισμών.

Οι περισσότεροι μελετητές σ’ αυτό το πεδίο θα συμφωνούσαν, παρ’ όλα αυτά, ότι θρησκεία είναι ένα σύστημα πεποιθήσεων και πρακτικών που έχει ένα υπερφυσικό, ιερό ή υπερβατικό σημείο αναφοράς. Σύμφωνα μ’ αυτό το σημείο εκκίνησης, είναι δυνατόν να προσδιοριστούν διάφορα χαρακτηριστικά που απαντώνται στις περισσότερες, αν όχι σε όλες, αναγνωρισμένες θρησκείες. Ένα συγκεκριμένο σύστημα πεποιθήσεων και πρακτικών όσο πληρέστερα παρουσιάζει αυτά τα χαρακτηριστικά, τόσο πιο αδιαμφισβήτητα μπορεί κανείς να το θεωρήσει θρησκεία.

Προσδιορίζοντας τα χαρακτηριστικά που συνήθως απαντώνται στις θρησκείες, θα κάνω χρήση του πλαισίου που έθεσε ο Ninian Smart, ένας από τους κορυφαίους μελετητές των παγκόσμιων θρησκειών.3 Τα γενικά χαρακτηριστικά αυτού του πλαισίου τα έχω χρησιμοποιήσει σε μερικά από τα προηγούμενα κείμενά μου,4 δεν τα υιοθετώ απλώς για τους σκοπούς της παρούσας μελέτης.

Δεν είμαι Σαηεντολόγος. Για τη διαμόρφωση των συμπερασμάτων μου, έχω μελετήσει λεπτομερώς τις εκδόσεις της Σαηεντολογίας, έχω παρακολουθήσει δραστηριότητες στην Εκκλησία της Σαηεντολογίας στο Σίδνεϊ και έχω πάρει συνέντευξη από μερικούς από τους συμμετέχοντες. Επίσης, έχω εξοικειωθεί με διάφορες κοινωνιολογικές μελέτες της Σαηεντολογίας σε άλλα μέρη του κόσμου.

Οι κύριες εκδόσεις της Σαηεντολογίας που έχω μελετήσει είναι οι εξής, κατά χρονολογική σειρά από την πρώτη έκδοση:

Διανοητική: Η Σύγχρονη Επιστήμη της Πνευματικής Υγείας (1950)

Διανοητική: Η Εξέλιξη µιας Επιστήµης (1950)

Η Επιστήμη της Επιβίωσης (1951)

Προχωρημένη Διαδικασία και Αξιώματα (1951)

Σαηεντολογία: Μια Ιστορία του Ανθρώπου (1952)

Σαηεντολογία 8-80 (1952)

Σαηεντολογία 8-8008 (1952)

Οι Διαλέξεις στο Φίνιξ (έγιναν το 1954, εκδόθηκαν το 1968)

Η Δημιουργία της Ανθρώπινης Ικανότητας (1955)

Σαηεντολογία: Τα Βασικά Στοιχεία της Σκέψης (1956)

Έχεις ζήσει Πριν από Αυτή τη Ζωή; (1960, αναθεωρήθηκε και επεκτάθηκε το 1977)

Εισαγωγή στην Ηθική της Σαηεντολογίας (1968, αναθεωρήθηκε και εκσυγχρονίστηκε το 1989)

Σαηεντολογία 0-8: Το Βιβλίο των Βασικών (1970)

Η Προϊστορία και οι Τελετουργίες της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας (1970)

Αποστολή στον Χρόνο (1973, επεκταμένη έκδοση του βιβλίου Δοκιμή της Θύμησης της Ολικής Τροχιάς, 1968)

Ο Δρόμος προς την Ευτυχία (1981)

Η Κατανόηση του Ηλεκτρόμετρου (1982, αναθεωρήθηκε το 1988)

Τι Είναι η Σαηεντολογία; (1992)

Σαηεντολογία: Θεωρία και Πράξη, βασισμένο στα έργα του Λ. Ρον Χάμπαρντ (1994)

Η Εκκλησία της Σαηεντολογίας, 40ή Επέτειος (1994)

Όλες οι παραπάνω εκδόσεις είναι επίσημες εκδόσεις της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας και σχεδόν όλες τους είναι κείμενα του Λ. Ρον Χάμπαρντ. Εκείνες που δεν έχουν γραφτεί πλήρως από τον Χάμπαρντ έκαναν ευρεία χρήση του έργου του. Τα αποσπάσματα ή η βιβλιογραφία που δίνονται παρακάτω είναι οι πιο πρόσφατες διαθέσιμες εκδόσεις στα Αγγλικά.