Ο Χάμπαρντ ονομάζεται Ιδρυτής από τους οπαδούς του. Αυτό συμπίπτει με μια σημαντική διάκριση που γίνεται σε συγκριτικές μελέτες ανάμεσα σε «ιδρυθείσες» θρησκείες και σε «εθνικές» θρησκείες. Οι πρώτες προέρχονται από κάποιο άτομο, ακόμη κι όταν το ίδιο το άτομο δε θεώρησε ότι την ίδρυσε (Ιησούς, Κομφούκιος, Λάο Τσε). Οι τελευταίες δεν έχουν ονόματα που αξίζει να θυμόμαστε, αλλά,
Η συχνά κρίσιμη στιγμή που ακολουθεί τον φυσικό θάνατο του ιδρυτή μιας θρησκείας δεν ήταν πολύ προβληματική στην ιστορία της Σαηεντολογίας, γιατί ο Χάμπαρντ, κατά τη διάρκεια της ζωής του, είχε αποσυρθεί από τις επίσημες δραστηριότητες ως ο ηγέτης της Εκκλησίας του. Ήδη πριν πεθάνει το 1986, ο Ιδρυτής είχε γίνει αντικείμενο σεβασμού, και ένα δωμάτιο σε κάθε Εκκλησία της Σαηεντολογίας σε όλο τον κόσμο ήταν αφιερωμένο σε αυτόν. Αυτό το είδος διαδικασίας, με οποιονδήποτε τρόπο κι αν έχει συμβεί, σύμφωνα με μια θρησκευτικο-φαινομενολογική σύγκριση, έχει αποκαλυφθεί ότι είναι ένα από τα βασικά στοιχεία για τον σχηματισμό οποιασδήποτε παλαιότερης ή νεότερης θρησκείας που θεωρεί ότι έχει ιδρυθεί από κάποιον.
Παρόλο που οι εκκλησίες της Σαηεντολογίας, οι ιεραποστολές της και άλλα κέντρα και τα κεντρικά γραφεία της δείχνουν τα σημάδια ενός εργαζόμενου κοινωνικού περιβάλλοντος, περιλαμβάνουν πάντοτε έναν τόπο λατρείας, έναν ιερό χώρο για εβδομαδιαίες θρησκευτικές και οικογενειακές τελετές. Το πνεύμα του Ιδρυτή, το οποίο, σύμφωνα με τις Γραφές της Σαηεντολογίας για την ανθρώπινη επιβίωση, είναι παρόν ακόμη και μετά από το γεγονός ότι «ο Λ. Ρον Χάμπαρντ άφησε το σώμα του» κατά το θάνατό του το 1986, εκφράζεται με πολλά από τα βιβλία και τις εικόνες του.
Η Εκκλησία της Σαηεντολογίας έχει τις δικές της ιστορίες που σχετίζονται με τη ζωή και τις διδασκαλίες του Ιδρυτή της. Έχει επίσης το δικό της ετήσιο ημερολόγιο που αναφέρει τις επετείους που έχουν σχέση με τη ζωή του Ιδρυτή και την ιστορία της Εκκλησίας.
Η Θαλάσσια Οργάνωση είναι ένα ειδικό θρησκευτικό τάγμα το οποίο ιδρύθηκε το 1967, όταν ο Λ. Ρον Χάμπαρντ αποφάσισε να αποσυρθεί από το γραφείο του ως Γενικός Διευθυντής της Εκκλησίας για να επικεντρωθεί, σε ένα πλοίο, στο συγγραφικό του έργο. Αυτοί που ήταν οι πρώτοι που τον ακολούθησαν έγιναν ο πυρήνας της νέας ιδρυθείσας θρησκείας. Καθώς περνούσε ο καιρός αυτή η ομάδα έγινε ένα μυθικό πρότυπο το οποίο θα έπρεπε να υπακούει κανείς και να σέβεται, ως τον πυρήνα των πιο αφοσιωμένων μελών της Εκκλησίας. Όλα τα μέλη της Θαλάσσιας Οργάνωσης δουλεύουν με συνθήκες πλήρους απασχόλησης για τη θρησκεία, υπηρετώντας ως μέλη του προσωπικού στις υψηλότερου επιπέδου Εκκλησίες. Απόδειξη της αφοσίωσής τους είναι η σύμβαση εργασίας της Θαλάσσιας Οργάνωσης «για τα επόμενα δισεκατομμύρια χρόνια».
Αυτό το είδος θρησκευτικού τάγματος θυμίζει από πολλές απόψεις έναν από τους κύκλους των οπαδών που συγκεντρώθηκαν γύρω από τέτοιους ιδρυτές παγκόσμιων θρησκειών, όπως ο Ιησούς ή ο Μωάμεθ ή το τάγμα των μοναχών γύρω από τον Πρίγκιπα Γκαουτάμα όταν έγινε Βούδας. Πρόκειται για μια πολύ συγκεκριμένη εκδήλωση των θρησκευτικών ιστοριών και του θρησκευτικού συμβολισμού. Ως τέτοιο, είναι ένα από τα κριτήρια επί του οποίου βασίζουμε το συμπέρασμά μας ότι η Σαηεντολογία είναι μια νέα θρησκεία.
Είναι χαρακτηριστικό για τα μέλη του θρησκευτικού τάγματος της Εκκλησίας το ότι όλοι μαζί σχηματίζουν ένα είδος ευρύτερης οικογένειας που αφιερώνει τον περισσότερο από τον χρόνο της για να δουλέψει και για την Εκκλησία και μέσα σε αυτήν και την ίδια στιγμή να φροντίζει, το ένα μέλος για το άλλο, για τις καθημερινές και οικονομικές του ανάγκες, ακόμη και για τα παιδιά τους. Ο τρόπος ζωής αυτού του είδους είναι τόσο περιεκτικός, που τα μέλη της Θαλάσσιας Οργάνωσης συνήθως δημιουργούν οικογένειες μεταξύ τους. Η στολή του κοινού ναύτη που φοριέται από τα μέλη της Θαλάσσιας Οργάνωσης είναι ένας σημαντικός παράγοντας ενοποίησης και σε συναισθηματικό και σε κοινωνικό επίπεδο.
Η πλειονότητα των μελών της Εκκλησίας είναι ενορίτες που συμμετέχουν στο ώντιτινγκ, στα μαθήματα και σε άλλες προσφορές της Εκκλησίας της Σαηεντολογίας, αλλά ζουν και εργάζονται έξω από την Εκκλησία. Προέρχονται από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αποτελούν μέρος του τοπικού εκκλησιάσματος και της τοπικής θρησκευτικής κοινότητας της Σαηεντολογίας και προσανατολίζουν τη ζωή τους σε διάφορους βαθμούς προς τη Σαηεντολογία ως τη θρησκεία τους. Ζουν σύμφωνα με τους κώδικες ηθικής και τα πρότυπα της Σαηεντολογίας, εφαρμόζουν τις αρχές και τις μεθόδους της Σαηεντολογίας στη ζωή τους και μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τρόπο που αυτά να ζουν και να δρουν ως Σαηεντολόγοι.
Αν δούμε το θέμα από τη μυθική του πλευρά, αυτή η πνευματική σύνδεση με τις διδαχές της Σαηεντολογίας ξεπερνά τα συνήθη όρια της ανθρώπινης ύπαρξης. Αντί για τη μετενσάρκωση, που διδάσκεται, για παράδειγμα, από τον Ινδουισμό και τον Βουδισμό, η Σαηεντολογία έχει αναπτύξει μια ειδική θεωρία, τη θεωρία των «προηγούμενων ζωών». Οι Σαηεντολόγοι μπορεί να μιλήσουν για τις προηγούμενες ζωές τους, κατά τη διάρκεια ώντιτινγκ, για παράδειγμα, όταν προχωρούν προς τις καταστάσεις του Κλήαρ και του Λειτουργικού Θήταν, που είναι το φτάσιμο στην αρμονία της διάνοιας, το τελικό βήμα του δρόμου της Σαηεντολογίας που οδηγεί προς την πνευματική διαφώτιση, κάτι που θυμίζει τη βουδιστική διαφώτιση.
Η Εκκλησία της Σαηεντολογίας χειροτονεί λειτουργούς, οι οποίοι έχουν ακολουθήσει μια συγκεκριμένη πορεία εκπαίδευσης για λειτουργούς.
